Lecanomics – nowe sposoby identyfikacji i delimitacji gatunków z rodzaju Lecanora

Streszczenie

Projekt ma na celu pomóc w komunikacji pomiędzy taksonomami oraz osobami hobbistycznie zajmującymi się taksonomią porostów. Porosty to fascynujące, symbiotycze organizmy. Potrafią przetrwać w bardzo niekorzystnych warunkach. Znoszą promieniowanie kosmiczne, długotrwały brak wody oraz wieloletnie mrożenie. Porosty zachwycają również swoim wyglądem. Niemniej jednak, niewielka grupa ludzi interesuje się nimi, zarówno wśród naukowców jak również amatorów. Na skutek nikłego poznania porostów, w szczególności skorupiastych, nadal nie wiadomo ile dokładnie gatunków zasiedla poszczególne regiony świata. Z pomocą przychodzą narzędzia biologii molekularnej. Dzięki metodom genetycznym możliwe jest odkrywanie nowych gatunków, a także rozróżnianie gatunków morfologicznie bardzo do siebie podobnych. Projekt Lecanomics ma na celu udostępnienie tych metod zarówno amatorom jak i naukowcom na całym świecie, aby sprawniej postępowała identyfikacja i delimitacja gatunków z rodzaju Lecanora.

Jakie są założenia projektu? Co ma wnieść w naukę?

Projekt skupia się na Lecanora, kosmopolitycznym rodzaju porostów skorupiastych. Rodzaj ten liczy prawie 1000 gatunków, z czego w ostatnich 50 latach odkryto 250 gatunków. W projekcie uczestniczy ponad 20 specjalistów oraz laborantów z całego świata, specjalizujących się w badaniach taksonomicznych nad rodzajem Lecanora. Celem całego zespołu jest opracowanie nowych, bardziej skutecznych markerów genetycznych umożliwiających podzielenie gatunków na bardziej naturalne jednostki, a także zadbanie o ich właściwą identyfikację. Prace te odbywają się z udziałem chętnych naukowców oraz amatorów, którzy nie mają dostępu do nowych metod biologii molekularnej.

Dlaczego zaangażowanie hobbistów jest kluczowe dla projektu?

Amatorzy lichenolodzy, którzy nie posiadają zaplecza dla analiz genetycznych, często jako piersi zbierają interesujący materiał, w tym nowe gatunki z rodzaju Lecanora. Kolekcje przez dziesięciolecia spoczywają w prywatnych herbariach. Projekt ma na celu udostępnienie metod molekularnych wszystkim zainteresowanym. Łącząc wiedzę ludzką i odpowiednie metody w ramach projektu, problemy z identyfikacją gatunków Lecanora mogą być zdecydowanie sprawniej rozwiązywane.

Kto może wziąć udział w projekcie?

Każdy zainteresowany projektem może zarejestrować się za pośrednictwem strony internetowej. Dostępne są dwie wersje językowe, angielska oraz niemiecka. Szczególnie polecamy rejestrację amatorom systematyki oraz filogenezy, którzy swoją naukową uwagę skupiają na rodzaju Lecanora. W czasie rejestracji można wybrać szczególne zainteresowania konkretnymi gatunkami bądź grupami. Jeśli uważasz, że posiadasz w swojej kolekcji nowy, interesujący bądź rzadki gatunek Lecanora, zachęcamy do przesłania zdjęcia oraz danych za pośrednictwem portalu.

Rejestracja, co dalej?

Włączeni do projektu specjaliści są powiadamiani poprzez portal o pojawiającym się interesującym okazie. Mogą również za pośrednictwem portalu skontaktować się z osobą, która zarejestrowała okaz z bazie i zaproponować przesłanie próbki do sekwencjonowania DNA do jednego z uczestniczących w projekcie laboratoriów. Zaraz po tym jak dane stają się dostępne na platformie zarówno hobbiści jak i eksperci otrzymują powiadomienie o możliwości swobodnego dysponowania danymi. Interesujące wyniki mogą być dyskutowane na forum, a także prezentowane publicznie. Zespół Lecanomics może również wykorzystać zebrane dane do większej publikacji. Wszystkie osoby, które przyczynią się do pozyskania okazów lub danych lub też uczestniczyły w analizach zostaną poproszone o współautorstwo takich publikacji.

Więcej informacji można znaleźć na oryginalnej stronie internetowej, dedykowanej projektowi.

Serdecznie zapraszamy do dołączenia do projektu. Rejestracja jest bezpłatna!

Senckenberg Gesellschaft für Naturforschung (instytucja koordynująca projekt).
Foto: E. Mazur.