Zagadka intrygującego okazu porostu z Sudetów rozwiązana!

Odnalezienie w polskich Sudetach interesującego okazu zainspirowało naukowców z naszego Instytutu oraz Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu do studiów nad grupą naskalnych porostów plakodiowych, reprezentujących krytyczne kompleksy gatunków z rodzajów Protoparmeliopsis oraz Rhizoplaca. Badania zostały zainicjowane przez dr Katarzynę Szczepańską we współpracy z prof. Lucyna Śliwą. Studia oparto na danych molekularnych (wygenerowano m.in. nowe sekwencje okazów z Polski, Kanady i USA) oraz fenotypowych, a także wszechstronnej analizie wcześniej opisanych gatunków z tej grupy porostów. W efekcie określono status i typizowano gatunek P. garovaglii oraz zaproponowano nazwy dla trzech linii genetycznych, uznawanych dotychczas za gatunki kryptyczne ("subd A, D i E" R. subdiscrepans s.l.). Te ostatnie zostały rozpoznane odpowiednio jako R. phaedrophthalma, R. opiniconensis i R. subdiscrepans s.str., a więc taksony znane nauce od drugiej połowy XX wieku. Rekonstrukcja filogenezy dla tej grupy porostów wykazała również konieczność wprowadzenia nowej kombinacji – Rhizoplaca pseudomellea. W trakcie trwania badań wyciągnięto również interesujące wnioski biogeograficzne. R. subdiscrepans s.str. uznano za takson europejski, którego zasięg rozciąga się jednak aż po Azję Zachodnią. Zasięg R. opiniconensis okazał się bardziej rozległy niż dotychczas sądzono, gdyż gatunek ten występuje nie tylko w Ameryce Północnej, ale także w Azji. Gatunki P. garovaglii i R. subdiscrepans odnotowano po raz pierwszy w naszym kraju, wzbogacając tym samym polską listę porostów o dwa kolejne taksony.

Więcej o wynikach badań można przeczytać w artykułach:

Szczepańska K., Rodriguez-Flakus P., Urbaniak J., Śliwa L. 2019. Neotypification of Protoparmeliopsis garovaglii and molecular evidence of its occurrence in Poland and South America. MycoKeys 57: 31–46. DOI

Szczepańska K., Urbaniak J., Śliwa L. 2020. Taxonomic recognition of some species-level lineages circumscribed in nominal Rhizoplaca subdiscrepans s. lat. (Lecanoraceae, Ascomycota). PeerJ 8: e9555. DOI

Protoparmeliopsis garovaglii.
Foto: K. Szczepańska.

Rhizoplaca subdiscrepans.
Foto: K. Szczepańska.

Skały na Górze św. Jerzego – siedlisko Protoparmeliopsis garovaglii.
Foto: K. Szczepańska.

Krzyżowa Góra – stanowisko Rhizoplaca subdiscrepans.
Foto: K. Szczepańska.